Bir UML şeması oluşturmayı seçtiğinizde karşınıza gelen ana pencerede bir boş şema, ve onun da solunda, üstteki panelde bir masanın çekmeceleri gibi sıralanmış adlandırılmış paletler olacaktır. Bu paletler farklı UML şema türlerine yerleştirebileceğiniz grafik öğeleri içerirler. Siz kullanım durumu şeması çizeceğiniz için "UML Use Case" paletini seçin.
Seçtiğiniz paletin içerdiği grafik öğeleri soldaki orta penelde göreceksiniz. Sol alt panelde de oluşturacağınız modelin organizasyon görünümü vardır, ama bu sizin için şu an önemli değildir. İsterseniz köşesindeki x düğmesine tıklayıp sol alt paneli kapatabilirsiniz. En azından kalabalık etmez.
Modeliniz birden fazla şema içerebilir. Şu an üzerinde çalıştığınız şema, siz de yukarıdaki gibi epeyce uzaktan bakıyorsanız, boş bir zemin üzerindeki tek bir yapraktan ibaret gibidir, ama sol altta bir klasörün dosya ayıracı gibi bir çıkıntı görüyorsunuz ya, işte o size modelinizin sayfa sayfa şemalar içerecek bir klasör gibi düzenlenmiş olduğunu gösteriyor. Yukarıdaki resimde "Page-1" adıyla gözüken boş sayfanın adı, siz aşağıdaki adımları izleyerek bir kullanım durumu şeması oluştururken "Use Case-1" diye değişecektir. Tabi siz sayfa adlarını da varsa planladığınız sistem için anlam taşıyacak şekilde değiştirebilirsiniz.
Çizmeye başlayacağınız kullanım durumu şemasında sistemi bir amaç için kullanacak kişi veya nesneleri bir çöpten adama benzeyen (tamam, bir çöpten adam işte) "Actor" grafik öğesi ile temsil edeceksiniz.
Bunu seçmişken farenin seçim düğmesini basılı tutarak sürükleyip şema üzerine bırakırsanız bir aktör figürü yerleştirmiş olursunuz.
Bir oval şekille temsil edilen "Use Case" (Kullanım Durumu) ise bir kullanıcının sistem aracılığıyla gerçekleştireceği bir amacı yazmak içindir. Bunun üzerinde tıklayıp sürükleyerek şema üzerine bırakırsanız bir kullanım durumu yerleştirmiş olursunuz.
Şemaya yerleştirdiğiniz bu grafik öğeleri üzerinde tıklarsanız onları seçmiş olursunuz. Yeni yerleştirdiğiniz son kullanım durumu zaten seçilidir. Onu sürükleyip başka yere bırakabilirsiniz. Biz birden fazla kullanım durumu yerleştireceğimiz için diğerlerine yer açacak şekilde onu yukarı kaydırdık.
Evet, bunların etiketlerini de değiştireceğiz, ama ondan önce aktör figürüyle kullanım durumunu bağlamayı gösterelim.
Öncelikle, aktör figürü üzerinde tıklayarak onu seçin. Sonra, Visio programının kontrol şeritinden "Connector" (Bağlantı) düğmesini tıklayın.
Fare imlecini o an aktör figürünü çevreleyen seçim bölgesi dikdörtgenine yaklaştırırsanız, çevre çizgileri üzerinde bağlantı noktaları göreceksiniz. Bunlardan birini seçip, imleci bu kez kullanım durumu öğesine yaklaştırırsanız, onun kendi çevre çizgisi üzerinde göreceğiniz noktalardan biriyle bağlantı kurabilirsiniz. En yakın bağlantı noktası adayı kırmızı bir kareyle belirlenmiş olacaktır.
Visio bağlantı kurmayı "Glue to Connection Point" (Bağlantı Noktasına Yapıştır) ifadesiyle teklif edecektir. Aralarında bağlantı kurduğunuz iki grafik öğeyi kaydırmaya kalkarsanız, yapıştırmadan ne kastedildiğini anlarsınız. Siz öaydırma da yapsanız, bağlantı çizgisi bu iki grafik öğenin aynı noktalarına kenetlenmiş (yapışmış) olarak uzayıp kısalacaktır.
Bu bağlantıyı yerleştirdiğinizde uç noktalarında "End1" ve "End2" (Uç-1 ve Uç-2 desek, olur herhalde) etiketleri gzüküyor olabilir. Bu bağlantı çizgisi üzerinde çift tıklarsanız, açılan özellikler diyalog formu üzerinde bu uç etiketlerinin metinlerini silebilirsiniz.
Yukarıdaki resimde form üzerinde Uç-1 etiketini sildiğimiz durumu gösterdik.
Aktör figürünüzün etiketini değiştirmek için de yine onu çift tıklarsınız, veya seçiliyken bir kez daha tıklarsınız. Özellikler diyalog formunda "Name:" etiketli kutuya figüre vermek istediğiniz adı yazarsınız.
Biz adını "Muhasebeci" koyduk. ... Pardon? Ne dediniz? "Muhasebeci" bir ad değil mi? Ah, evet, bir kullanım durumunda bir aktör adıyla değil, rolüyle anılır. Hmm, zaten bir aktör rolü olan kişidir, değil mi? Her neyse, aktörümüz planlanan bir muhasebe sisteminde bazı amaçlar gerçekleştirecek bir kullanıcı, ki o da bu örnekte bir muhasebeci oluyor. Dolayısıyla adı da öyle kaldı.
Artık kendiniz zaten anlamış ve belki de çoktan yapmışsınızdır; kullanım durumu etiketini değiştirmenin de yolu onu çift tıklamak veya seçiliyken bir kez daha tıklamaktır.
Visio ile çizim adımları bu kadar. Bundan sonra bir kullanım durumu şeması ile neyi nasıl anlatacağınız konusuna gireceğiz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder